Zabawa zawsze towarzyszyła człowiekowi, już od czasów antyku stanowiła ważny element codziennego i odświętnego życia. Na przestrzeni wieków zmieniała się jedynie forma oraz jakość gier i zabaw. Na początku były to rozrywki o nieskomplikowanych zasadach, niewymagające wielu przedmiotów. Elementy niezbędne do rozgrywki wykonywano z danych przez naturę surowców – drewna, kamieni, gliny, a także szkła, skór i kości. Gry miały jednak zawsze wpływ na życie człowieka, niezależnie od ich poziomu zaawansowania.
Początki gier i rozrywki
W starożytności przeważały gry z udziałem kości, które były pochodzenia zwierzęcego i miały kształt kubiczny. Wykorzystywano je do gier zręcznościowych, logicznych, a także przy uprawianiu hazardu. Dużą rolę jako forma zabawy odgrywały tańce oraz sporty. Za formę rozrywki uważano również polowania, walki zwierząt i gladiatorów. Wśród bardziej niebezpiecznych rozrywek starożytności znajdował się tor przeszkód. W jego trakcie nieuzbrojeni młodzieńcy musieli omijać różne przeszkody, jak włócznie czy miecze. Robili to nie dla pieniędzy, a dla chwały i zadowolenia publiki. Popularny w tamtych czasach hazard kościany miał wysoką cenę – wolność, gdyż uczestnicy przegrawszy wszystkie oszczędności często stawiali na szali własne życie. Przegrani trafiali do niewoli, a potem byli sprzedawani lub wykorzystywani do walk. Uznaniem cieszyły się gry z piłką, w tym także sztuczki kuglarskie – żonglowanie, w różnych odmianach. Gry i zabawy bardzo często miały na celu przygotowanie dzieci do dorosłego życia oraz narzuconej przez społeczeństwo roli społecznej.
Średniowieczne zabawy
Średniowiecze rozwinęło praktykę hazardową, wzbogacając ją o gry karciane. Popularne stały się także szachy oraz gra w kulki gliniane. Duże znaczenie w tym okresie miały sporty oraz imprezy masowe. Jako doskonałą rozrywkę traktowano turnieje rycerskie, konne wyścigi, walki zwierząt, zawody strzeleckie, wyścigi rydwanów. W dalszym ciągu zabawy były nastawione na przygotowanie dzieci do wejścia w dorosłość, spełnianie oczekiwań społeczeństwa i obowiązków względem rodziny czy korony.
Dzieci w tamtych czasach zmuszone były do osiągania dorosłości wcześniej ze względu na niski próg żywotności w społeczeństwie. Dzieci chętnie grywały w klasy, ciuciubabkę, berka. Jednak zabawy sportowe przeważały w tamtych czasach. Popularnością cieszyły się takie dyscypliny, jak pływanie, rzut kamieniem i okręgiem, wrestling, akrobacje na linie czy przeciąganie liny. Poza szachami, które stały się rozrywką przede wszystkim wyższych warstw społecznych oraz bogatszych mieszczan, zaczęły pojawiać się inne gry planszowe. Wśród nich wyróżnić można warcaby, lisa i gęsi, grę filozoficzno (pierwowzór sudoku dla większej ilości graczy) czy pierwowzór angielskiej gry Shuffleboard. Gry planszowe zyskiwały na popularności, choć były to najczęściej gry logiczne, strategiczne z użyciem pionków, znaczników i drewnianych plansz.
Gry planszowe
W końcu XVIII wieku rozwijały się gry planszowe, które z czasem zyskiwały oprawę graficzną, ilustrowane plansze, a także własną fabułę. Jedną z pierwszych gier planszowych tego typu była “A Journey Through Europe or the Play of Geography”, zaprojektowana przez Johna Jefferys’a i wydana w 1759 roku. Jednak dopiero początek wieku XX przyniósł ze sobą pierwowzory takich gier, jak znane nam dzisiaj statki, “Scrabble” czy “Monopoly”. Nowością o dużym znaczeniu dla późniejszych produkcji było stworzenie przez firmę Avalon Hill gry Civillization z drzewkiem rozwoju technologicznego, co później zostało wykorzystane przez wiele innych autorów. Dodatkowo koncepcja gry posłużyła za inspirację do stworzenia
z czasem serii gier komputerowych Sid Meier’s Civillization. W wieku XX narodziły się także gry planszowe, które w dzisiejszych czasach cieszą się ponownie dużą popularnością, jak “Carcassone”, “Osadnicy z Catanu”, “Wsiąść do pociągu” czy “Agricola”.