kawaii style
(fot. pixabay.com)

  Zjawisko kawaii jest zastanawiające, bowiem nie do końca wiadomo skąd się wzięło. Na temat pochodzenia stylu jest wiele spekulacji. Każda z teorii, w jakich okolicznościach i z czego wynikając, mogła narodzić się kultura kawaii wydaje się sensowna. Najprawdopodobniej też, że nie istnieje tylko jeden czynnik, a do narodzin zjawiska kawaii style przyczyniło się wiele sytuacji i elementów.

Kawaii jako następstwo upadku

Zjawisko zaczęło kształtować się po przegranej II wojnie światowej, podczas której Amerykanie pokonali Japonię z pomocą bomb atomowych i rozpoczęli okupację kraju. Być może Japonia, zdająca sobie sprawę ze swej bezradności, słabości i zależności w pewien sposób utożsamiała się z twórczą wizualizacją uroczych zabawek. Wiadomo również, że przedmioty i osoby, wpisujące się w nurt kawaii wzbudzają chęć opieki i jednocześnie dominacji. Możliwe, że właśnie w tym leży podłoże powstania stylu kawaii. Zdominowana przez Amerykanów Japonia pragnęła własnej dominacji na pewnym polu, a skoro nie mogła jej osiągnąć politycznie to postanowiła wytworzyć dla niej ujście. Innym powodem, dla którego mogło narodzić się kawaii jest presja społeczna.

kawaii girl
(fot. pixabay.com)

Kawaii jako wyrwanie się z hierarchii

W Japonii istnieje silny wewnętrzny oraz zewnętrzy przymus przystosowania się do wymogów społeczeństwa. W przeciwieństwie do Europy, gdzie dorosłość to nowe możliwości i wolność, w Japonii wiąże się to z pewnym określonym schematem postępowania oraz spełnieniem oczekiwań w pierwszej kolejności. Dorosły zmuszony jest do porzucenia młodzieńczej natury oraz pragnień i wypełnienia wyznaczonej roli społecznej. W Kraju Kwitnącej Wiśni hierarchia określona jest na każdej płaszczyźnie. Z łatwością dostrzegalna w pracy, czy szkole, nie tylko na podstawie autorytetu, lecz również w stosunkach koleżeńskich. Dodatkowo hierarchię umacniają zależności, wywodzące się z tradycji konfucjańskiej, określane mianem „amae”. Nazwa pochodzi od słowa amai, które oznacza słodki. W tym przypadku jedna z osób, uwikłanych w taką relację wykazuje pragnienie czyjeś opieki, miłości i uwagi i jednocześnie przez to staje się podległa. Można stwierdzić, że do rozprzestrzenienia się kawaii przyczyniła się właśnie wrodzona skłonność Japończyków do opiekuńczości, którą w jeszcze mocniejszym stopniu uwarunkowała rodzima kultura.

Kawaii miało także stanowić formę akceptacji, odstąpienia od ideału i dążenia do perfekcji. Wszelkie ułomności fizyczne (np. krzywy zgryz) uznaje się za kawaii. Więcej, kawaii miało stać się sposobem na ucieczkę od rzeczywistości. W przytłaczającym świecie pełnym zasad, wymogów i obowiązków styl miał zapewniać odrobinę wolności. Japończycy mają skłonności do nadmiernej estetyzacji rzeczywistości i tym właśnie stało się kawaii – formą estetyzacji. Przedmioty kawaii, które zatracały swą funkcjonalność na rzecz wyglądu stawały się codziennością. Dla przykładu natsuke, czyli niewielkich rozmiarów rzeźby do mocowania woreczków na drobne przedmioty przy kawaii kimonie z czasem stawały się coraz bardziej ozdobne i wymyślne. W efekcie ich pierwotne zastosowanie zostało zepchnięte na drugi plan. Doskonałym przykładem są również drzewka bonsai, jeden z szablonowych elementów kultury Kraju Wschodzącego Słońca, które nie mają innej funkcji poza estetycznym wyglądem. W tym celu są w pełni kontrolowane, by zostały odpowiednio ukształtowane.

kawaii fashion
(fot. pixabay.com)

Teoria Nakamury

Pula możliwości, w jakich narodziło się kawaii nie wyczerpuje się. Autorka wystaw na temat historii kawaii, Keiko Nakamura na czas powstania stylu wskazuje rok 1914,
w którym powstał pierwszy sklep Yumejiego Takehisy dla młodych dziewcząt i kobiet. Sklep sprzedawał przedmioty określane właśnie, jako kawaii. Jednak termin ten jeszcze wtedy nie miał tak silnego znaczenia i popularności. Późniejsza moda wśród dziewcząt na pisanie listów w bardzo ozdobny sposób i na specjalnym papierze, która trwała w latach 70. i 80. XX wieku, wpłynęła na rozwój stylu kawaii. Przełomem, który umocnił styl było powstanie Hello Kitty w 1974 roku w okresie sprzyjającego modzie kawaii „baby boom”. Otworzenie w latach 80. Disneylandu na terenie Japonii było wisienką na torcie, przypieczętowaniem już rozwiniętego stylu bycia uroczym.

Nie można jednak do końca powiedzieć, co w rzeczywistości uplasowało kawaii na tak wysokiej pozycji, jaką po dziś dzień utrzymuje. Kawaii, bowiem osiągnęło wpływy w każdym aspekcie życia społeczeństwa i stało się nie tylko stylem, ale swoistym sposobem myślenia.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here