Przypadłość stanowi zespół zaburzeń lękowych, będących efektem traumatycznych. Zespół stresu pourazowego następuje w skutek traumatycznych przeżyć, które wywołują u chorego silny stres. U chorego pojawia się kryzys psychiczny, mający różnorodne objawy, ponieważ każdy może reagować inaczej w takiej sytuacji. Zjawisko ma charakter opóźniony oraz długotrwały.
Diagnoza i przyczyny zespołu stresu pourazowego
Chorobę diagnozuje się na podstawie dwóch kategorii kryteriów, którymi są DSM – IV (klasyfikacja zaburzeń Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego) oraz Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10. Do grupy podstaw pierwszej kategorii należą:
- Traumatyczne przeżycia i zdarzenia, które nieustannie powracają w różnej formie. Mogą to być wspomnienia, koszmary senne, a nawet silne halucynacja na temat traumatycznego wydarzenia. Może to także przybierać postać niepokojących reakcji organizmu na bodźce przypominające o wydarzeniu lub objawiać się przez paniczne uczucie niepokoju podczas kontaktu z miejscami, rzeczami oraz osobami powiązanymi z traumą;
- Zaburzenia samopoczucia i jego widoczne pogorszenie;
- Unikanie wszelkich bodźców, przypominających o urazie;
- Problemy z ponownym poprawnym funkcjonowaniem w społeczeństwie;
- Nadpobudliwość oraz silny stres;
- Niepoprawna reakcja na bodźce zewnętrzne;
Z kolei do drugiej kategorii, czyli Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 zaliczamy przede wszystkim:
- Silny spadek samopoczucia przy kontakcie z bodźcami, przypominającymi o traumie;
- Nadwrażliwość, depresja oraz stany lękowe;
- Borykanie się z męczącymi wspomnieniami lub snami o traumatycznym zdarzeniu;
- Unika wszelkich czynników, mogących przywołać bolesne skojarzenia;
- Problemy z koncentracją;
- Nagłe wybuchy gniewu oraz napady agresji;
- Przewrażliwienie;
- Problem ze snem lub bezsenność;
- Częste przejawy szoku i zaskoczenia;
Objawy zespołu stresu pourazowego
Zespół stresu pourazowego ma liczne objawy, powiązane silnie z psychiką oraz samopoczuciem chorego. Osoba taka boryka się z traumatycznym przeżyciem, z którym nie potrafi sobie poradzić. Często czuje się zagubiona i bezsilna z tego powodu. Towarzyszy jej najczęściej silny niepokój i lęk. Pacjent może mieć ataki stanów lękowych (objawiających się przez kulenie się, krzyk lub histeryczny płacz). Chory na zespół stresu pourazowego bardzo często będzie osowiały, bierny lub nadmiernie cichy. Wszystko początek bierze w mózgu oraz wspomnieniach, gdyż osoba z zaburzeniami lękowymi nieustannie przeżywa w pamięci stresujące wydarzenie.
Niekontrolowane przywoływanie traumatycznych wspomnień pod wpływem kontaktu z bodźcami zewnętrznymi będzie skutkować koszmarami, zaburzeniami psychicznymi oraz próbą odcięcia się od świata. To z kolei może prowadzić do głębokiej depresji i braku zdolności do odczuwania przyjemności czy radości. Taka izolacja od społeczeństwa oraz wyłączenie emocji jest niebezpieczne, gdyż może pchnąć chorego do prób samobójczych.
Chory na zespół stresu pourazowego przez większość czasu będzie niestabilny emocjonalnie, przez co niezdolny do ponownego wpasowania się w struktury społeczne. Objawy o podłożu psychicznym mogą prowadzić do występowania przypadłości fizycznych, jak arytmia serca, skoki ciśnienia, bezdech tymczasowy czy bóle miejscowe.
Leczenie zespołu stresu pourazowego
Formą leczenia jest czasochłonna terapia farmakologiczna z użyciem specjalnymi lekami, która ma na celu oswojenie chorego z stresorem oraz traumatycznym wydarzeniem. Pacjent najprawdopodobniej skierowany zostanie również na konsultacje z terapeutą, mającym pomóc mu poradzić sobie stopniowo z problemami o podłoży psychicznym. Leczenie może zająć wiele miesięcy, a w większości przypadków nawet lat. Celem leczenia jest powrót do normalnego funkcjonowania pacjenta jako jednostki społecznej oraz stabilizacja stanu psychicznego i emocjonalnego.
